Misschien heb je er wel eens eentje ontvangen: een nepbericht, spam of poging tot oplichting op een berichtenapp zoals Signal. Hoe herken je deze berichten op Signal, wat doet Signal eraan en wat kun je zelf doen?

Berichten die je via Signal verstuurt zijn end-to-end versleuteld. Dit betekent dat de berichten alleen door jou en de ontvanger kunnen worden gelezen. Hoewel Signal een geavanceerd systeem heeft om spam te detecteren, kunnen zij de inhoud van berichten niet controleren of blokkeren. De kans bestaat dus dat je vroeg of laat toch nog een spam of hoax-bericht ontvangt. Zeker omdat iedereen contact met je kan opnemen, net zoals bij SMS of gewone telefoonoproepen.

Wat doet Signal tegen spam en scam?

Signal heeft een geavanceerd systeem om spam te herkennen en tegen te gaan. Aangezien Signal geen berichtinhoud kan lezen en ook geen andere metadata verzamelt, is dit een uitdagende taak. Signal heeft zowel aanpassingen gedaan in de applicatie zelf als in de software op de server. De precieze maatregelen zijn natuurlijk niet vrijgegeven om spammers en scammers niet wijzer te maken dan dat ze al zijn.

In de Signal-app kun je bepaalde maatregelen wel terugzien als je een bericht ontvangt van een onbekend nummer. Je krijgt dan namelijk altijd eerst een gespreksverzoek. Zo is de profielfoto van een onbekend contact vervaagd. Gebruikt een oplichter bijvoorbeeld het logo van je bank of een gestolen profielfoto van je vriend of vriendin, dan zie je dit dus niet direct. Ook zijn eventuele links in het ontvangen bericht in eerste instantie niet klikbaar. Pas als je zelf het contact accepteert, krijg je de profielfoto te zien en kun je op eventuele links in het bericht klikken.

Heb je spam ontvangen, dan kun je dit rapporteren in de app. In tegenstelling tot andere apps die hierbij een kopie van het onversleutelde gesprek meesturen, let Signal ook hierbij goed op de privacy. Zodra een gebruiker spam rapporteert wordt alleen het account-ID en een eenmalig anoniem bericht-ID naar de server gestuurd en dus geen inhoud van chats. Als accounts herhaaldelijk als spam worden gerapporteerd of er sprake lijkt te zijn van geautomatiseerde berichten, controleert Signal of er wel een mens achter het account zit aan de hand van CAPTCHA.

Lees hier meer over gespreksverzoeken in Signal.

Bij welke berichten moet je extra opletten? Zeven punten:

• Berichten van onbekenden in gebrekkig Nederlands (veel spelfouten of grammaticale fouten)
• Vragen om persoonlijke informatie (bankrekeningnummers, creditcardgegevens, geboortedatum, wachtwoorden etc.)
• Vragen om geld over te maken (bel bijvoorbeeld eerst met je vriend of vriendin om er zeker van te zijn dat hij of zij het is: iemand kan zich op Signal voordoen als je contact met een nieuw telefoonnummer, zelfs inclusief profielfoto, bijvoorbeeld gekopieerd van Facebook of Instagram)
• Vragen om een bericht door te sturen (stuur dit door naar minimaal 10 personen, anders…)
• Vragen om op een verdachte link te klikken (links kunnen ook een kleine spelfout bevatten waardoor je naar een andere website wordt geleid)
• Vragen om op een link te klikken om een nieuwe functie van Signal te ‘activeren’
• Berichten dat je moet betalen om Signal te gebruiken (Signal is en blijft gratis en je hoeft nooit iets te doen om de app gratis te blijven gebruiken)

Als je een bericht van een onbekende in Signal krijgt, geeft Signal in de chat ook enkele veiligheidstips.

Wat kun je zelf doen bij een verdacht bericht op Signal?

Bericht van onbekend nummer

• Ontvang je een verdacht bericht van een onbekend nummer dan kun je dit in Signal rapporteren als spam en blokkeren. Ook kun je in de app contact opnemen met Signal en het misbruik rechtstreeks melden.
• Verwijder het bericht, reageer er niet op en stuur het niet door.

Doorgestuurd bericht van een contact

• Verwijder het bericht, klik niet op eventuele links, geef geen persoonlijke informatie en stuur het bericht niet door.
• Leg het contact uit dat het door hem of haar doorgestuurde bericht spam of een hoax bevat en verwijs eventueel naar deze pagina.

In sommige gevallen is het belangrijk ook contact op te nemen met de juiste instanties. Zo kun je bij bedreiging of oplichting de politie raadplegen. Maak je je zorgen dat iemand zichzelf iets wil aandoen, kun je terecht bij 113 zelfmoordpreventie.